De vage uitvaart…
 
Onlangs werden we aangesproken naar aanleiding van een uitvaart die wij mochten begeleiden. De opmerking was, ons inziens, opmerkelijk en in ieder geval nieuw voor ons. Waar wij meestal positieve commentaren op ons werk mogen ontvangen, en daar uiteraard ook dankbaar voor zijn, bleef deze opmerking toch nog even nazingen in mijn hoofd.

Het commentaar op de betreffende uitvaart was als volgt: Nou…dat was wel een hele vage uitvaart…!

In een aantal posts op facebook en Instagram in de afgelopen periode, hebben we laten zien dat er op het gebied van uitvaarten veel meer mogelijk is dan de standaard kist, in een uitvaartcentrum of kerk, gevolgd door een samenzijn met koffie en cake. In de dagelijkse praktijk komen we met enige regelmaat de vraag tegen hoe, met welke middelen en rituelen, er afgeweken kan worden van de wat we in Nederland toch met een gerust hart kunnen noemen, traditionele, behoudende manier van uitvaren.

Maar kan dat zomaar? Afwijken van de tradities die wij hier zo trouw aanhangen? Is het wenselijk om een uitvaart zo in te vullen dat het daadwerkelijk anders wordt dan we gewoon zijn?

Als je op een verjaardag zit, op een feestje bent of lekker aan de bar hangt in de kroeg en het gesprek komt op de uitvaartvaart, dan hoor je zelden iemand meet zeggen: “Ik wil alles geregeld hebben zoals het hoort”. Baar mij maar op in een open kist in het uitvaartcentrum, graag met een condoleanceavond vooraf, een condoleanceboek zodat de nabestaanden straks makkelijk dankbetuigingen kunnen sturen. En dan wil ik de volgende dag een dienst in de kerk, met een zwarte rouwauto naar het graf, waar de kist volledig mag dalen en naderhand graag nog even samenkomen in het dorpshuis met een kopje koffie en een plakje cake”.

Nee… veel eerder hoor je: “Gooi mij maar in de kliko” of “als ik doodga, moeten jullie een feestje vieren”. Ook zijn opmerkingen als: “Geen poppenkast of kistje kijken” of “ze kijken maar wat ze doen, ik ben er toch niet meer” aan de orde van de dag!

Wanneer iemand daadwerkelijk overlijdt zien we echter dat er toch vaak wordt teruggegrepen op de vertrouwde wijze van het invullen van een uitvaart, niet verkeerd denk ik persoonlijk, want wanneer je door rouw en verdriet uit het veld geslagen bent is enige vorm van houvast vaak heel prettig en ook binnen een traditionele uitvaart kan je heel goed recht doen aan de overledene. Dus laat je vooral niet wijsmaken dat een uitvaart anders MOET!! Maar… wat nou als je echt anders wilt? Ach dan is daar volop ruimte voor. Een lijkwade of een kartonnen doos, een bakfiets of uitvaartbus, een feestje in plaats van een condoleance, hardstyle muziek in plaats van Psalmen en gezangen, een samenzijn thuis of in de kroeg in plaats van dat onpersoonlijke uitvaartcentrum of helemaal geen samenzijn met de overledene erbij, maar juist een herdenking als alles al achter de rug is… De mogelijkheden zijn eindeloos.

Maar…..: LET OP!! Hoe passend de keuze misschien ook mag zijn, de uitvoering wordt helaas niet altijd begrepen. Moet dat een reden zijn toch maar terug te vallen op de bestaande tradities? NEE, absoluut niet. Maar als je nou zelf eens een uitnodiging krijgt voor een uitvaart, geven wij als tip mee: Lees goed wat er op de uitnodiging staat, denk vervolgens eens goed aan de persoon van wie je afscheid gaat nemen en stel je open voor wat er komen gaat! Wellicht dat je met enige voorbereiding tot de conclusie komt dat die “vage uitvaart” eigenlijk zo vaag nog niet was.